(Chinhphu.vn) - Cần một cuộc “chạy đua thực sự” – quyết liệt, hiệu quả và đột phá – để chuyển hóa tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thành hành động cụ thể.
Chiều 19/5 tại Hà Nội, Học viện Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (Bộ Khoa học và Công nghệ) tổ chức hội thảo “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo – Bài học từ kinh nghiệm quốc tế”.
Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS Vũ Văn Tích, Giám đốc Học viện Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo nhấn mạnh, trong suốt 40 năm đổi mới, Đảng và Nhà nước ta luôn coi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo à quốc sách hàng đầu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tiềm năng to lớn của lĩnh vực này vẫn chưa được khai thác triệt để, chưa đóng góp tương xứng vào tăng trưởng kinh tế và nâng cao năng suất lao động.
Trong bối cảnh toàn cầu biến động nhanh chóng, cạnh tranh ngày càng khốc liệt, KHCN, đổi mới sáng tạo không còn là lựa chọn mà là con đường bắt buộc nếu Việt Nam muốn bứt phá. Những chủ trương lớn như Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hay Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế chính sách đặc thù cho lĩnh vực này, thể hiện rõ quyết tâm chính trị, đồng thời mở ra cơ hội “vàng” để Việt Nam chuyển mình mạnh mẽ trong giai đoạn phát triển mới.
PGS.TS Vũ Văn Tích ví Nghị quyết 57 như một “Khoán 10” mới – có thể tạo ra bước ngoặt tương tự như cách Khoán 10 đã làm với nông nghiệp Việt Nam. Nếu “Khoán 10” giải phóng sức sản xuất của nông dân, thì Nghị quyết 57 có thể mở đường cho nền sản xuất dựa trên tri thức, sáng tạo và công nghệ cao.
Dẫn ví dụ từ các nền kinh tế như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc) hay Israel – những quốc gia không sở hữu tài nguyên thiên nhiên dồi dào – ông Tích khẳng định sự bứt phá của họ đến từ đầu tư mạnh mẽ vào khoa học công nghệ, giáo dục chất lượng cao, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hiệu quả và thương mại hóa tri thức.
Các quốc gia này thành công vì biết cách biến tri thức thành giá trị thông qua các sản phẩm, dịch vụ công nghệ cao, phát triển công nghiệp công nghệ và xuất khẩu chất xám. Trong khi đó, tại Việt Nam, tỷ lệ giá trị gia tăng do chính người Việt Nam tạo ra trong tổng GDP vẫn còn thấp (~40%), chi tiêu cho KH&CN vẫn ở mức thấp, hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia còn yếu, thiếu liên kết giữa nghiên cứu – ứng dụng – thị trường...
Ông Tích cho rằng muốn đạt được sự phát triển vượt bậc như các nước tiên tiến, Việt Nam cần thay đổi tư duy căn bản, đặc biệt là về văn hóa đổi mới sáng tạo. “Nếu không chấp nhận cái mới, không chấp nhận thất bại trong quá trình thử nghiệm, chúng ta sẽ không thể phát triển công nghệ cao”, ông Tích nhấn mạnh.
Việt Nam cần xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia toàn diện, trong đó có sự tham gia tích cực của các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp, tổ chức tài trợ công nghệ, tổ chức sở hữu trí tuệ và các sàn giao dịch công nghệ...
Trích nguồn: https://baochinhphu.vn/trien-khai-nghi-quyet-57-can-mot-cuoc-chay-dua-thuc-su-de-khong-lo-nhip-but-pha-102250519102001217.htm
